2024 Rokiem Jana Metziga w Lesznie. Kim był, czym zasłynął i co po nim zostało?

Zasłużony dla wojska

Postać Jana Metziga przybliżył nam Adrian Gendera, historyk w muzeum w Lesznie. Jan Metzig urodził się w 1804 roku w Skwierzynie, a ostatnie siedem lat swojego życia do śmierci w 1868 roku spędził w Lesznie. Był Niemcem z urodzenia i przyjacielem Polaków. Był też lekarzem wojskowym z zasługami. Dzięki niemu spadła wśród żołnierzy zachorowalność na zapalenie płuc i tyfus plamisty.

- Wpłynął na poprawę zdrowia żołnierzy. Zmniejszył zachorowalność, śmiertelność wojska pruskiego. A jak to się stało? On w 1835 roku obserwował manewry wojskowe koło Legnicy i prawie dwa lata prowadził badania, opublikował je, przesłał królowi pruskiemu i okazało się, że żołnierze umierają z powodu zbyt ciasnych uniformów. te mundury, hełmy, ale też całe oporządzenie było obcisłe i jakoś wpływało na zachorowalność. Zaprojektował nowe oporządzenie, mundury, hełmy, plecaki, wysłał to królowi - spodobało się - opowiada Adrian Gendera.

Przestarzałe umundurowanie o kroju frakowym zostało zmienione na marynarkowe, a badacz został za to nagrodzony przez władze Królestwa Prus oraz cara Mikołaja I. Ten model "podchwyciły" też inne ówczesne armie. Jan Metzig zmienił też podejście do opatrywania rannych. Był zwolennikiem leczenia, a nie szeroko praktykowanej wówczas amputacji kończyn rannych żołnierzy.

- Opracował nowatorską metodę leczenia urazów wojskowych, bez amputacji, leczenie zachowawcze - mówi A. Gendera.

Przyzwoity człowiek

Jan Metzig był przyjacielem Polaków. Proponował na terenie Wielkopolski utworzenie samodzielnego księstwa polskiego, a potem także postulował ustanowienie wolnego państwa polskiego.

- Ściągnął na siebie kłopoty, bo był po prostu - moim zdaniem - przyzwoitym człowiekiem. Nie był człowiekiem uległym władzy, trzeźwo oceniał rzeczywistość, która go otaczała i potrafił powiedzieć "nie". Przy Wiośnie Ludów w 1848 roku potrafił stanąć w obronie Polaków, tam jakieś petycje były do króla za Polakami, no bardzo się to z przyczyn politycznych nie spodobało, musiał zrezygnować z wojska. Ale jako lekarz utrzymywał się dalej w Lesznie, z praktyki prywatnej. I ta jego przyzwoitość miała jeszcze drugie oblicze, tzn. leczył ludzi bez względu na narodowość, czy ktoś był biednym, czy bogatym - dodaje historyk.

Za tę propolską postawę Jana Metziga próbowano nawet zastrzelić, ale zamachowiec chybił.

Spoczywa w Lesznie

Jan Metzig zmarł w Lesznie. Pochowany został na cmentarzu ewangelickim, w dzisiejszym parku Heermanna. Przy likwidacji cmentarza Metziga ekshumowano i przeniesiono na teren przy kościele pw. Św. Krzyża. Jan Metzig był żonaty, jego żoną była Emilia Barbara Schafer, kuzynka Fryderyka Chopina. Miał z nią ośmioro dzieci.

W Muzeum Okręgowym w Lesznie znajduje się wiele pamiątek po Janie Metzigu. Na ekspozycji stałej o Lesznie w budynku dawnej synagogi na ul. Narutowicza oglądać można torbę lekarską i laskę Jana Metziga.